Yng Nghymru, dylech fod yn gallu byw eich bywyd trwy gyfrwng y Gymraeg.
![Llun o bobl yn gwisgo cortyn gwddf wrth ymyl castell Caernarfon](/media/e2heuikx/dsc9488-ansawddgwefan.jpg?anchor=center&mode=crop&width=650&height=430&rnd=132711701374000000)
Mae’r Comisiynydd yn hybu ac hwyluso cyfleoedd i ddefnyddio’r Gymraeg.
Mae hyn yn cynnwys sicrhau eich bod yn gallu derbyn gwasanaethau yn Gymraeg gan sefydliadau cyhoeddus yng Nghymru.
O bryd i'w gilydd fe all pethau fynd o’i le. Rhan o waith y Comisiynydd yw ymchwilio i'r achosion hynny.
Nid oes unrhyw gostau ynghlwm gyda chyflwyno cwyn i Gomisiynydd y Gymraeg a bydd pob achos yn cael ei ystyried yn ofalus.
![Dau fyfyriwr yn siarad ar y grisiau](/media/lefppkak/dsc0085-ansawddgwefan.jpg?center=0.33264714815332624,0.704698958397019&mode=crop&width=650&height=430&rnd=132730869130430000)
Mae gennych hawl i:
- wneud cwyn os oes amheuaeth bod sefydliad yn methu â chydymffurfio â safonau’r Gymraeg;
- wneud cwyn os oes amheuaeth bod sefydliad yn methu â chydymffurfio â’i gynllun iaith Gymraeg;
- wneud cais i’r Comisiynydd ddyfarnu ar honiad o ymyrryd â’r rhyddid i ddefnyddio’r Gymraeg.
![Cwsmer a gweithiwr banc yn siarad yn y banc](/media/5aihgap5/29062021comisiynyddygymraeg5791.jpg?anchor=center&mode=crop&width=650&height=430&rnd=132711596637530000)
Mae hyn yn golygu na ddylai unrhyw un (unai unigolyn neu sefydliad):
- eich atal rhag cyfathrebu yn Gymraeg gydag unigolyn arall;
- ddweud wrthych y byddwch yn dioddef mewn rhyw ffordd oherwydd eich bod yn dymuno cyfathrebu gydag unigolyn arall yn Gymraeg.
Os ydy hyn wedi digwydd i chi, gallwch wneud cais yn gofyn i'r Comisiynydd ymchwilio i'r hyn ddigwyddodd.