Dydd Mercher 7 Rhagfyr 2022 yw Diwrnod Hawliau'r Gymraeg.
Dyma gyfle i sefydliadau cyhoeddus ar draws Cymru hyrwyddo eu gwasanaethau Cymraeg a chyfle i siaradwyr Cymraeg ddangos eu bod nhw’n awyddus i ddefnyddio’r iaith yn eu bywyd bob dydd. Mae angen i bawb ddefnyddio eu hawl.

Mae'r diwrnod yn cael ei gynnal ar 7 Rhagfyr oherwydd mai dyma’r dyddiad y pasiwyd Mesur y Gymraeg gan y Senedd. Mae’r Mesur yn cadarnhau statws swyddogol y Gymraeg, ac yn datgan na ddylid trin y Gymraeg yn llai ffafriol na’r Saesneg yng Nghymru. Arweiniodd hyn at sefydlu hawliau i ddefnyddio’r Gymraeg wrth ddelio gyda sefydliadau cyhoeddus.

Nod Diwrnod Hawliau’r Gymraeg yw dathlu’r hawliau hyn ac i wella'r gwasanaethau y mae sefydliadau cyhoeddus yn eu cynnig drwy gyfrwng y Gymraeg.
Dangosodd Adroddiad Sicrwydd Comisiynydd y Gymraeg fod y Gymraeg yn cael ei thrin yn llai ffafriol na’r Saesneg wrth hysbysebu swyddi mewn 50% o’r achosion a arolygwyd. Mae gan bobl ifanc yng Nghymru yr hawl i ymgeisio am swyddi yn y Gymraeg gyda sefydliadau cyhoeddus.
Mae’r Adroddiad Sicrwydd hefyd yn dangos fod 66% o siaradwyr yn fwy tebygol o ddefnyddio gwasanaethau Cymraeg os yw sefydliadau yn ei gwneud yn glir fod y gwasanaeth hwnnw ar gael. Mae angen i sefydliadau cyhoeddus yng Nghymru fod yn hyrwyddo eu gwasanaethau Cymraeg, er mwyn rhoi hyder i siaradwyr Cymraeg fod yn defnyddio’r iaith.
Mae derbyn gwasanaethau Cymraeg ar-lein yn hanfodol, er mwyn sicrhau bod modd defnyddio’r iaith ym mhob agwedd o fywyd bob dydd. Gallwch weld rhestr o rai hawliau isod:
- Ffurflenni ar-lein ac apiau yn Gymraeg
- Defnydd o’r Gymraeg ar y cyfryngau cymdeithasol
- Llythyron neu e-byst Cymraeg gan sefydliadau
- Trio am swydd yn y Gymraeg
- Cymorth gan gwnselydd a siarad gyda thiwtor personol mewn Prifysgol yn y Gymraeg
- Arwyddion dwyieithog
- Sgwrsio ar y ffôn yn y Gymraeg
- Gallwch gyflwyno gwaith ysgrifenedig yn y Gymraeg
- Defnyddio'r Gymraeg yn y gwaith.

Os hoffech chi gwyno wrth y Comisiynydd am eich profiadau o ddefnyddio'r Gymraeg gyda sefydliadau cysylltwch gyda ni.
Comisiynydd y Gymraeg - Y Ffeithiau:

Ydych chi'n gweithio i sefydliad cyhoeddus?
Rydym yn gweithio gyda sefydliadau cyhoeddus ar draws Cymru i dynnu sylw at yr hawliau sydd gan bobl i ddefnyddio’r Gymraeg.
Os hoffech gymryd rhan yn y diwrnod, neu am ragor o wybodaeth, cysylltwch â ni.